Frans Goetghebeur, boeddhist: ‘Voor mij is balans interactie met alles om je heen’
In je boek onthul je ook dat je als jong kind seksueel misbruikt werd in de broederschool. Je ouders hadden op dat moment niks door. Therapie bracht die traumatische periode in je kindertijd naar boven. Was dat nodig om er uiteindelijk mee om te kunnen gaan?
FG: ‘Dat was nodig om te beseffen dat het mijn hele visie op seksualiteit en in die zin ook mijn hele seksuele leven gevormd had. Op dit moment ben ik daar eindelijk vanaf. Ik voel ook geen opstandigheid of droefenis meer, dat is voorbij. Dat kleine maar diepgravende werk heeft me bevrijd en laat me verder kijken. Ik heb getwijfeld of ik het zou opnemen in het boek. Ik heb het uiteindelijk gedaan om mensen die hetzelfde hebben meegemaakt aan te geven dat je ook zulke nare ervaringen kan verwerken en nadien verder kan met je leven, op een hele mooie manier.’
Je hebt je al die jaren verdiept in het boeddhisme. Hielp dat niet om de emoties naar boven te laten komen of het verleden een plaats te geven?
FG: ‘Het boeddhisme was niet ontoereikend. Het helpt ontzettend veel mensen in hun levensloop en hun ontwikkeling. Toen ik mij voor het boeddhisme begon te interesseren was het amper gekend in het Westen. Ik behoorde tot de pioniers om het boeddhisme hier uit de grond te stampen. Maar dat maakte dat ik me ook moest bezighouden met de organisatiestructuren, de boekhouding en de logistiek. Door die drukte liep ik zelf uiteindelijk voorbij aan de boodschap. Het is iets wat je ook ziet in de verzorgende sector. Die mensen zijn vaak zo druk bezig dat ze vergeten om ook eens naar zichzelf te kijken. Burn-out is dan nooit veraf. Ook in het boeddhisme heb je dus mensen die dagelijks de teksten reciteren of er les over geven maar de boodschap van de Boeddha zelf niet toepassen. Dat is mij overkomen.’
Je zegt dat het boeddhisme niet ontoereikend was maar het kon je crashen ook niet voorkomen. Was je niet teleurgesteld?
FG: ‘Maar nee. Het is een langeter-mijnvisie. Een van de belangrijkste opdrachten in dit leven lijkt me: hoe ga ik om met pijn, miserie en tegenkanting? Hoe leer ik problemen die ik genetisch heb meegekregen of zaken zoals verslaving op te lossen en zo meer te genieten van het leven? In mijn recentste boek probeer ik mensen die daarmee bezig zijn een duwtje in de rug te geven. Ik was verheugd dat professor Kris Vissers, een wereldautoriteit op het vlak van pijnbestrijding, die motivatie aanvoelde. Voor de achterflap schreef hij dat hij hoopt dat de boodschap dat je ook zelf iets kan doen aan ziekte of existentiële moeilijkheden ook artsen in opleiding zal bereiken. Ikzelf ben dankbaar dat ik nog in dit leven dankzij de contacten en de boeken die ik heb gelezen nu dingen uit het boeddhisme echt ontdek en kan toepassen.’
Wat ontdek je bijvoorbeeld?
FG: ‘Zaken die me verwonderen en verblijden. En dat er meer is dan wat de realiteit op het eerste gezicht biedt. Via de media worden dagelijks bakken neerslachtigheid afgeleverd in onze woonkamers. Daar wil ik me niet gewoon bij neerleggen. We krijgen dat allemaal binnen via één informatiebron. Als je inplugt bij andere bronnen kom je heel andere dingen te weten. Je moet je niet afsluiten van de media of met gesloten ogen rondlopen maar wel beseffen dat je ondanks de nare tijden ook de grootheid van de mens kan blijven zien. Wat mensen in landen in crisis zoals Griekenland of Portugal bijvoorbeeld bedenken om te overleven, de coöperatieven die daar ontstaan. Dat is ontzettend belangrijk en hoopgevend. Het is goed om ook dat te weten te komen. ’
Frans Goetghebeur, Psychologies
Je schrijft dat je blij bent dat je ‘het ego met al zijn fratsen aan de deur hebt gezet’. Hoe voelt het om af te rekenen met je ego?
FG: ‘Niet meer aan de leiband lopen van je ego is ontzettend bevrijdend en geeft veel vreugde. Je kan de dingen eindelijk anders bekijken. Je beseft dat je je gedachten niet bént maar dat het enkel maar zaken zijn die je overkomen. Het ego is de verstarde vorm van identiteit. Als je die verstarring eruit masseert kom je bij de gewone ervaring van identiteit. Die moet je natuurlijk niet loochenen, de verstarde versie wel. Die heeft altijd te maken met verbetenheid, koppigheid, enggeestigheid en kortzichtigheid. Er is zo’n geestige uitspraak van Paul Valéry: “ik ben het dikwijls niet eens met mezelf”. Het geeft aan dat er tegenstrijdige krachten in jezelf aanwezig zijn, andere personaliteiten waarmee je ook iets kan doen. Alleen mag je niet verstard aan je ego blijven hangen. Elke gedachte die uit het ego voortkomt is zoals een schub die op je huid plakt. We zitten gevangen in een schild van schubben. Het is een verkrampte manier om de zaken te bekijken. Het is belangrijk om in te zien dat er andere ideeën zijn dan degenen die je hanteert, dat creëert een open geest.’
Je nam afstand van de boeddhistische beweging maar bleef wel mediteren. Wat betekent dat voor jou?
FG: ‘Voor mij is meditatie een manier om tegen de grote tiran die in je huist te zeggen dat het tijd is dat hij de plaat poetst. Verdwijn uit je citadel want ik ga de ivoren toren opblazen. Het is een manier om de miljoenen cellen die je bent te horen jubelen. Ik voel meditatie lijfelijk aan als een soort radicale bevrijdingsbeweging, een interne democratie die het woord geeft aan al de miljoenen aspecten die je bent. Onze cellen vernieuwen zich voortdurend, we zijn constant in beweging. In die zin is meditatie een manier om mee te surfen op de voortdurende vernieuwing.’
