Moeten we bang zijn voor robots?

Artificiële intelligentie en robotica zijn een hot item en aan alle mogelijke en duizelingwekkend toepassingen die eraan komen te oordelen, zal het dat steeds meer worden. Voor Japanners kunnen de ontwikkelingen niet snel genoeg gaan, bij ons westerlingen duiken bij zo’n snelle en impactvolle evolutie toch wel vragen op. Is A.I. een vloek of een zegen? En hoe gaan we met die nieuwe ‘levensvorm’ om?

Tekst Anne Wislez – Beeld Shutterstock

De paradox is dat deze technologische evolutie ons aanzet om humane eigenschappen te herwaarderen.

Als je er zelf nooit echt bij hebt stilgestaan, is er veel kans dat het thema je vroeg of laat geweldig zal verrassen. Want zonder dat we het goed beseffen, heeft een nieuwe ‘levensvorm’ zijn intrede gedaan – en het ziet er niet naar uit dat hij weer snel zal verdwijnen. In tegendeel. Robotica en artificiële intelligentie are here to stay. Meer nog: terwijl wij ons laten afleiden door onze drukke dagelijkse activiteiten, ontwikkelen ze zichzelf (letterlijk) aan een razendsnel tempo verder.

Natuurlijk hebben we al veel langer te maken met automatisering. Van stofzuiger tot assemblagemachine, we doen al heel wat decennia een beroep op robots om ons te helpen in allerlei dagelijkse activiteiten of productieprocessen. Dat machines veel doeltreffender dan mensen kunnen poetsen, sorteren, assembleren, inpakken (zonder moe te worden of te zeuren) weten we al sinds de industriële revolutie. Maar verrijkt met steeds performantere vormen van artificiële intelligentie zijn machines een heel nieuw tijdperk ingegaan. Misschien maakte je in 2011 met de intrede van de nieuwe iPhone 4S al kennis met Siri, de eerste virtuele spraakassistent, een damesstem waarmee je kan converseren om bijvoorbeeld te vragen naar het weer of de dichtstbijzijnde supermarkt.

Maar de assistentie gaat nog verder: inmiddels zijn ook al verscheidene humanoïde robots (androids) opgestaan, zoals laatst nog de Japanse Erica. Robot Sophia, die er net als Erica fysiek uitziet als een gewone vrouw met wie je in interactie kan gaan, kreeg een jaartje geleden van Saoedi-Arabië zelfs het staatsburgerschap. Geen kleine stap. En onlangs lazen we in krantenkoppen nog dat België het eerste VN-land zou zijn dat killer robots wil verbieden. Als je zo’n zin leest, schrik je toch behoorlijk. Tegelijk drukken zulke berichten ons met de neus op de feiten: er is een evolutie bezig die ons verplicht om ons af te vragen waar we precies mee bezig zijn.

Ze komen eraan, zoveel is zeker

Zelfs Dan Brown kaart in zijn nieuwe boek Oorsprong het thema van A.I. aan op zijn bekende meeslepende manier. Zoals hij op de eerste pagina van zijn boek schrijft: ‘Alle kunst, architectuur, wetenschap… in dit boek bestaan echt’; er is dus niets uit zijn verhaal wat niet werkelijk zou kunnen gebeuren. En zonder het einde te verklappen, valt het eigenlijk al te raden dat ook hij tussen de regels door een waarschuwing meegeeft over wat een intelligente computer niet allemaal zou kunnen teweegbrengen.

Artificiële intelligentie is natuurlijk een prachtige verwezenlijking met oneindig veel toepassingsmogelijkheden. Het kan ons aanzetten om gezonder te leven, het geeft ons de mogelijkheid ondanks een handicap zelfstandig te blijven wonen, we kunnen tegenwoordig zelfs met ons brein een artificiële arm aansturen… Wie met een menselijk tekort zit, ziet een nieuwe wereld opengaan.

Maar de toepassing wordt nog veel breder dan dat. In Japan worden androïde robots nu bijvoorbeeld al ingezet ter vervanging van verplegers om mensen in bejaardentehuizen te helpen, en zo kunnen er nog heel wat gelijkaardige toepassingen bedacht worden. Het lijkt niet ondenkbaar dat intelligente robots in allerlei vormen en gedaanten straks even aanwezig worden in ons leven, als onze smartphones nu. Het kan nog wel even duren voordat ze overal zijn, schrijft Dr. Marcel Heerink in zijn boek Zolang je robot maar van je houdt, maar dat neemt niet weg dat het ooit gaat gebeuren. ‘Misschien niet volgend jaar, maar zeker wel deze eeuw’, zegt hij. ‘En ze gaan ons leven veranderen, geleidelijk maar zeker, net zoals internet dat heeft gedaan.’

>>> wat is artificiële intelligentie precies? >>>