Ook in de greep van klimaatangst?

‘Onder onze emoties zitten levenskracht, talenten, verlangens en noden. Ik probeer die krachten opnieuw aan te boren. Dat geeft energie’ Martine Capron, ecotherapeute

 

Tijdens sessies begeleidt ze cliënten met klimaatangst om hun innerlijke vrede terug te vinden en van hieruit angst- of schuldgevoelens te kunnen omzetten in iets positiefs. ‘De uitkomst is bijna altijd actie’, zegt Capron. ‘Het is een sterk wapen tegen de eenzaamheid die cliënten vaak ervaren. Ze voelen zich niet begrepen of gehoord door hun omgeving, ze horen dat ze overdrijven, te veel doemdenken. Ook willen ze hun gezin of vrienden niet deprimeren met hun angsten. Ze geraken in een isolement en ervaren dus veel opluchting als ze hier vrijuit over kunnen spreken en hun emoties de vrije loop laten. Ik doe daarom ook vaak sessies in groep. Bij klimaatangst is dat heel doeltreffend omdat mensen bij elkaar wel die verbondenheid vinden. Dat heeft hier al tot veel energie geleid (lacht). Onder onze emoties zitten levenskracht, talenten, verlangens en noden. Ik  probeer die krachten opnieuw aan te boren. Heel veel mensen met klimaatangst voelen de noodzaak om iets te doén. Hen breng ik bijvoorbeeld in contact met de mensen achter de klimaatmars of organisaties die met transitie bezig zijn. Actie beschermt tegen pessimisme en geeft energie.’

Angst voor verandering

Ook psycholoog Stoknes raadt mensen met klimaatangst enerzijds, of apocalypsmoeheid anderzijds, aan om die gevoelens te transformeren tot actie. Zo vindt hij het bijvoorbeeld verstandig om doemdenken (wat klimaatmoeheid in de hand werkt) om te keren naar verhalen waar mensen steun in vinden. In plaats van het over rampen of kosten te hebben, is het beter om te spreken over onze gezondheid. Zeg dus niet langer: vlees eten zit er binnenkort niet meer in, maar benadruk het gezondheidsaspect van vegetarische alternatieven. Heb het niet over de offers die we moeten brengen om minder energie te verbruiken, wel over technologische opportuniteiten en nieuwe banen die dit kan opleveren. ‘Wil je verandering teweegbrengen, dan is harde confrontatie zelden productief. Elke psycholoog en therapeut weet dit’, stelt Stoknes.

‘Ik voel zelf ook vaak frustratie over de politiek die zo traag reageert’, zegt ecotherapeute Martine Capron. ‘Mijn echtgenoot is een van de klimaatwetenschappers die al dertig jaar lang enorme ongerustheid uiten over de gang van zaken. Ik begrijp de angst van mijn cliënten dus heel goed. Maar ik ken ook de angst die veel mensen voelen voor verandering, dat zit nu eenmaal in onze aard. Als de media berichten over alles wat anders moet, alle opofferingen die we moeten maken, dan begrijp ik dat dit mensen afschrikt. Maar we kunnen het ook echt niet langer ontkennen; het zal de nieuwe realiteit zijn. Op zich is dat geen slechte zaak, want het geeft duidelijkheid, van waaruit degelijke actie kan ontstaan’, zegt Capron.

Therapeuten kunnen mensen helpen om te werken aan hun angst voor de verandering. Dit gaat voor sommigen immers gepaard met gevoelens van rouw. Dat kan rouw zijn over al wat we al verwoest hebben in de natuur, over gevolgen van de klimaatverandering die nu al merkbaar zijn – zoals de opwarming van de oceanen, of over gewoontes die we niet meer zullen kunnen doen.