Op wie richt jij je woede?

Wanneer spring jij echt uit je vel? En tegen wie is je woede meestal gericht? Ben je boos op jezelf, of keer je je tegen de rest van de wereld? Met deze test van gedragspsychiater Christophe André leg je de echte bron van je woede bloot.
TEKST LIESBETH VAN DEN BERGHE / FOTO: AMÉLIE CHASSARY

Je kookt inwendig, je hart slaat op hol en je loopt rood aan.
De typische symptomen van een woedeaanval. Om nog maar te zwijgen over de haast onbedwingbare drang om te roepen en te schelden tegen degene die je zo boos gekregen heeft. Waar moet je met al die opgekropte woede naartoe?
Soms gaat ze zo snel met je aan de haal dat die vraag zelfs overbodig wordt. ‘Ik heb echt staan razen. De lelijkste dingen heb ik geroepen, maar het was sterker dan mezelf’, klinkt het vaak na verbaal geweld. Maar het komt niet altijd tot een uitbarsting, en dan blijf je met je woede zitten. Een verwarrende, beklemmende emotie die we niet goed kunnen plaatsen.
Alsof we onze boosheid niet willen uiten omdat we ze onbewust weigeren te erkennen.

Het beest in jezelf
Waarom houden we dikwijls onze mond als we het eigenlijk willen uitschreeuwen van kwaadheid? En vanwaar die spijt en schuldgevoelens als we ons wél laten gaan? Het antwoord is eenvoudig: woede is een emotie die ons schrik aanjaagt. Het grootste deel van de tijd zijn we bezig met het aantrekken van mensen en het smeden van vriendschappen, terwijl woede de ander net op afstand houdt. En dat voelen we heel goed aan. Als je je woede de vrije loop laat, laat je eigenlijk het beest in jezelf los. Evolutionistische psychologen zijn het daar volledig mee eens en zien woede als een primaire instinctieve reactie. Wat meteen verklaart waarom we woede meestal de kop indrukken vooraleer ze kan uitbreken. We ervaren die gevoelens als te onbeheerst voor de rationele, beschaafde wezens die we willen zijn. Woede is al sinds de oudheid een verboden emotie die weggemoffeld moet worden als je in harmonie wilt zijn met jezelf en anderen.

Niet wegduwen
Een emotionele uitbarsting kan nochtans haar nut hebben: het is een manier om je territorium af te bakenen en respect af te dwingen. Onze voorouders toonden hun tanden om tegenstanders te verjagen en zo hun overlevingskansen veilig te stellen. Waarom zouden wij daar niet af en toe onze toevlucht toe mogen nemen? Kijk maar naar mensen die ‘te keurig opgevoed’ zijn om hun emoties te tonen. Die in alle omstandigheden weten hoe ze zich moeten gedragen en een overontwikkeld schuldbesef meezeulen. Ze verheffen zelden hun stem maar inwendig worden ze opgevreten door hun frustratie, wrok en verbittering. Meer dan eens breken die verstikte emoties na verloop van tijd uit in lichamelijke symptomen. Als woede nog eens de kop opsteekt, kan je ze dus beter niet wegduwen maar uitzoeken wat de oorzaak is. Probeer een manier te vinden om je boosheid te uiten zonder een scène te schoppen. Als je je woede op een aanvaardbare manier kan verwoorden, hoef je die emotie niet langer te onderdrukken en kan je ze de pla ts geven die ze verdient.