Stop met pleasen

‘Wie geen doel heeft in het leven, wordt misbruikt door hen die er wel één hebben. Weet daarom goed wat je zelf belangrijk vindt’ – Marc Buelens, psycholoog en emeritus professor in management

De overtuigingen waarmee je opgevoed bent, beperken je in je keuzevrijheid in het volgen van je intuïtie of het luisteren naar je emoties. Daarbij is empathie een potentieel gevaarlijke eigenschap. Een kind gebruikt empathie om zich in te leven in gevoelens van anderen, wat mooi is en vormend. Sommige kinderen zijn echter zeer empathisch (‘empaths’, vergelijkbaar met HSP) maar krijgen van niemand ondersteuning om goed om te gaan met die kwaliteit. Dat resulteert erin dat ze het gevoel kwijt geraken te weten waar ze zelf eindigen en een ander begint, ze kunnen hun grenzen niet aanvoelen en niet nee zeggen. In plaats van anderen aan te voelen, nemen ze gevoelens van anderen over en denken ze er iets aan te moeten doen. Dat levert hen overigens ook positieve dingen op: lof, het gevoel de sterkste te zijn, of belangrijk te zijn in een situatie.

Tenslotte is er het onderhandelen als mechanisme: als de pleaser maar kan redden, herstellen, financieel kan helpen, anderen tevreden kan stellen, dingen kan tolereren, dan zal hij uiteindelijk wel eigenwaarde krijgen, of geborgenheid, of dan houden die ellendige schuldgevoelens een keer op. Uiteraard werkt het niet zo, maar vooraleer de pleaser er aan toe is zijn authentieke zelf te herontdekken en geborgenheid in zichzelf te vinden, zijn er al veel grenzen gesneuveld.

‘Wie geen doel heeft in het leven, wordt misbruikt door hen die er wel één hebben,’ vertelt Marc Buelens, psycholoog, emeritus professor in management en auteur. ‘Weet goed wat je belangrijk vindt. Draai het niet om, niet al wat jij wil, is belangrijk. Pas als je volmondig ja hebt gezegd tegen iets – zoals je gezondheid, zorg voor enkele geliefden of een passie – pas als je ja een echte ja is, kan je ook neen zeggen. Wie geen neen kan zeggen, is losgeslagen. Duidelijkheid naar jezelf en de anderen is meestal een mooi geschenk. Dat is dan niet pijnlijk. Maar verwar duidelijkheid niet met anderen afsnauwen, je eigen wil opdringen, of niet openstaan voor nieuwe inzichten. ‘Neen’ vertrekt van de zelfzorg van jezelf en die van de anderen. Zonder grenzen leven, naar jezelf of anderen toe, is waarschijnlijk een perfecte vorm van zelfsabotage. Denk maar aan binge-drinken, elke dag urenlang gamen, slaaf zijn van je werk, genieten zonder grenzen.’