Waarom vergelijk je jezelf met anderen?

Ontdek je profiel

Vooral A: Je vergelijkt uit rivaliteit

Uitdagingen die je wilt aangaan, kennis die je wilt uitdiepen, nieuwe domeinen die je wilt verkennen: dat zijn de dingen die jou drijven. Je bent competitief, niet om anderen naar beneden te halen, maar om je eigen talenten te optimaliseren. Je kiest je vergelijkingspunten trouwens in functie van dat doel. Ze zijn nooit te hoog of te laag gegrepen. Het belangrijkste voor jou is dat je je volle potentieel realiseert en je competenties maximaal ontwikkelt. Ook je fouten en mislukkingen grijp je aan om beter te worden. Ze helpen je te begrijpen wat je ontwikkeling tegenhoudt en zijn een concrete graadmeter van de vooruitgang die je geboekt hebt. Je wordt gedreven door ambitie en nieuwsgierigheid, niet door afgunst. Je kan blij zijn om het succes van iemand anders zonder je daarom de mindere te voelen. De kans bestaat wel dat je gaat overdrijven, vooral als je te perfectionistisch of te streng bent voor jezelf. In dat geval ga je je focussen op je beperkingen, je tekortkomingen en je fouten. Je vergelijkt jezelf dan voortdurend met anderen of met een onbereikbaar ideaalbeeld. Zou het kunnen dat die veel te hoge eisen te maken hebben met de normen van je ouders die je onbewust hebt overgenomen? Ben je er misschien van overtuigd dat je pas liefde en aandacht verdient als je perfect bent of helemaal geslaagd?

Hoe aanpakken? Leer weer beter voelen wat je wilt en wat je prettig vindt. Tevreden zijn en je goed in je vel voelen wijst er meestal op dat je het op de juiste manier aanpakt. Dat betekent dat je op een gematigde manier vergelijkt (waarbij je net iets hoger mikt dan je huidige niveau), dat je goed beseft welke weg je al hebt afgelegd en dat je dus niet alleen kijkt naar het pad dat je nog moet afleggen.

 

Vooral B: Je vergelijkt om jezelf naar beneden te halen

Een uitdaging of vergelijking met anderen valt in jouw ogen maar zelden positief uit. Meestal vind je anderen getalenteerder dan jou en hebben ze ook meer geluk. Zelfs als je het beter doet dan een ander, voel je geen trots of zelfzekerheid, maar veeleer ongeloof. Hetzelfde geldt voor de complimentjes die je krijgt. Je mist zelfvertrouwen en daardoor ga je situaties uit de weg waarin je met anderen of met je eigen talenten geconfronteerd wordt. Die pseudoveiligheid heeft een prijs: je blijft hangen in situaties en functies die je weinig voldoening opleveren, wat je lage zelfbeeld nog versterkt. Frustratie en onderdrukte woede, maar ook chronisch verdriet zijn de belangrijkste gevolgen van het feit dat je jezelf naar beneden haalt. Die houding kan ervoor zorgen dat er een zekere passief-agressieve ondertoon in je relaties sluipt, vooral tegenover mensen die je bewondert en naast wie je je klein voelt. De neiging om jezelf op een negatieve manier te vergelijken met anderen, heeft waarschijnlijk veel te maken met je kindertijd, toen je het gevoel had dat je verwaarloosd werd of iedereen teleurstelde, of toen je systematisch werd vergeleken met iemand die ‘beter’ was dan jij.

Hoe aanpakken? Probeer in de eerste plaats je zelfbeeld op te krikken. Door de gevoelens te benoemen die met de negatieve vergelijkingen gepaard gaan (verdriet, woede, ontmoediging) word je je bewust van de vicieuze cirkel waarin je gevangen zit. Kies vergelijkingspunten die onder je eigen prestaties liggen in de domeinen waar je je ‘minder slecht’ in voelt en ontwikkel zo stapje voor stapje een beter zelfbeeld.