#WeToo, 3 maanden later
LEES ONS VOLLEDIGE DOSSIER OVER DIT THEMA IN DE NIEUWE PSYCHOLOGIES
VANAF 2 FEBRUARI IN DE WINKEL
Drie maanden is het nu ongeveer geleden dat actrice Alyssa Milano, naar aanleiding van de Weinstein-affaire, met de hashtag #MeToo een lawine aan reacties veroorzaakte rond het thema grensoverschrijdend gedrag. Midden in een storm van emoties is het moeilijk helder denken, maar nu het vuur wat geluwd is, vragen wij ons af hoe het nu moet. Wat hebben we van dit alles geleerd? En wat is nu de volgende stap?
Tekst Anne Wislez – Beeld Shutterstock
‘Los van de ernst van de feiten gaat het in alle #MeToo-verhalen bijna altijd over macht. We moeten blootleggen hoe zulke machtsmechanismes ontstaan’ – Bieke Purnelle, directrice RoSa vzw
Niet alle thema’s die de media overspoelen zijn het maanden later waard om weer op te rakelen, maar sommige gegevens zijn zo belangrijk dat het ons juist essentieel lijkt om na de storm rustig te bekijken hoe het nu verder moet. Omdat het thema ons allemaal aanbelangt, en wel elke dag. Zowel in intieme kring als in the big world out there, op het werk, in verenigingen, cafés of uitgaansplekken, of waar mensen andere mensen ook ontmoeten. Onze seksuele integriteit is ons, als man en als vrouw, ontzettend veel waard en als we daarin geraakt worden, is dat nooit ‘een akkefietje’. Het raakt altijd aan een essentie en heeft altijd impact. Hoe banaal er soms ook over seks wordt gesproken, seksualiteit raakt het diepst van het menselijk wezen, in zijn gevoel van zelfwaarde, van zelfexpressie, van zich vrij, spontaan en creatief te mogen uiten als man, vrouw, x en alles daartussenin. Om die redenen lijkt het ons geen overbodige luxe om ons luidop en herhaaldelijk af te vragen hoe we willen omgaan met die seksuele integriteit, met het plezier, de verbinding en de levenskracht die seksualiteit ons geeft, en met de grenzen die bepalen wie met jou op dat gebied in interactie mag komen. En onder welke omstandigheden.
Seks als wapen
Dat er op seksueel vlak tussen mannen en vrouwen niet alleen mooie dingen gebeuren, maar ook veel pijnlijke tot mensonterende, is geweten. Overal waar sprake kan zijn van macht – thuis, op het werk, in de politiek, de samenleving, in oorlogssituaties – kan seks ingezet worden als wapen. Zowel door de man als door de vrouw. De vrouw kan omwille van haar eigen motieven haar seksuele troeven gebruiken om te bereiken wat zij wil, en de man kan zich aan de vrouw opdringen vanuit eigen gewin. Of het nu aangedreven wordt door drift, macht of strategie, seks inzetten als wapen werkt. Precies omdat bij het schenden van seksuele integriteit zelden enkel een vernislaagje aangeraakt wordt, maar letterlijk en figuurlijk doorgeboord wordt naar diepere lagen van ons zijn. Ook al kan misbruik bij en door alle geslachten plaatsvinden, toch wordt er bij seksueel misbruik of seksueel ongewenst gedrag meestal gerefereerd naar mannen als daders en vrouwen als slachtoffers. En het is die wanverhouding die de afgelopen maanden in de media stevig aangepakt werd.
Onderzoekers van feministische stromen en genderissues zullen zeggen dat de beweging om deze wantoestanden aan te kaarten al lang leeft, en dat er al een hele tijd ‘golven’ zijn van onthullingen. Over incest in gezinnen. Over seksueel misbruik in de kerk. Over interrelationeel geweld. Over ongewenste intimiteiten op het werk. In 2012 was er de documentaire Femme de la rue van Sofie Peeters die heel wat losweekte, sinds 2014 brengt de website SASSY (Sharing Academic Sexism Stories with You) de graad van seksisme in de universiteiten aan het licht… Het is niet nieuw om dit thema aan de kaak te stellen, in al zijn gradaties. En gelukkig maar. Rome werd ook niet in één dag gebouwd.
Toch kan je er niet omheen dat er de laatste maanden een soort van vulkaanuitbarsting heeft plaatsgevonden, waarbij de pijn veroorzaakt door seksuele intimidatie en aanverwanten in grote gulpen de media in stroomde. Onder de hashtag #MeToo leek iedereen zich geroepen te voelen om zijn of haar pijnen, frustraties, vragen of meningen rond seksueel onaanvaardbaar gedrag te uiten. Een eruptie die nog aan het nasmeulen is en waarvan je te allen tijde nog naschokken mag verwachten. Zo gaat dat met grote vulkanen.
