Kate Raworth: ‘We kunnen niet eeuwig groeien’

‘Wees geen optimist, noch een pessimist, maar een activist. Besef dat je actief kan zijn, dat je deel bent van een netwerk, en dat je invloed hebt, heel veel invloed’

Die transitie is hier op gang gekomen, maar lang nog niet in ontwikkelingslanden. De rechten van moeders worden al iets meer gewaardeerd, Zweden is een van de weinige landen waar het zwangerschapsverlof een jaar duurt én mag opgedeeld worden tussen de moeder en de vader. Dit is een mega-belangrijke stap om mannen meer te betrekken bij onbetaalde arbeid en hen te laten inzien hoe zwaar en emotioneel uitputtend werk dat kan zijn. Het leidt volgens mij ook naar meer empathie binnen een koppel. Het is toch logisch dat mannen, als ze echt zes maanden lang alleen voor het huishouden en het gezin hebben ingestaan, nadien nooit meer zullen zeggen dat hun vrouw ‘maar’ thuis blijft om voor de kinderen te zorgen.’

Wie zorgt er nu voor jouw kinderen?

KR: ‘Mijn echtgenoot natuurlijk. Wij verdelen alle zorg voor de kinderen en het huishoudelijke werk eerlijk, hij was daar van het begin heel drastisch over. We doen dit met twee in volledige gelijkheid. Ik ben een jaar thuisgebleven na de geboorte van de tweeling en heb ervan genoten om de wereld even niet meer te volgen. Mijn kinderen waren altijd bij mij, maar toen ze een jaar oud waren, merkte ik dat ze vaker van mij weg begonnen te kruipen. Ik vond dat heel symbolisch. Ze kwamen meer los van mij, wilden gaan ontdekken. Toen heb ik mijn werk opnieuw opgenomen. Omdat ik even afstand had genomen van de voortgang van de wereld kon ik opnieuw met een frisse blik kijken, dat was een sterke ervaring.’

Je citeert in je boek de Amerikaanse milieuwetenschapper Jared Diamond die de toenemende sociale ongelijkheid en ecologische schade een blauwdruk voor problemen noemt. Ben je pessimistisch?

KR: ‘Nee, ik ben niet pessimistisch, maar ik ben ook niet optimistisch, want het gevaar is dat dit laatste mensen te relaxed maakt. Het gevaar van pessimisme is dan weer dat het mensen een gelaten houding geeft, het is toch allemaal om zeep. Wees dus geen optimist, noch een pessimist maar een activist. Besef dat je actief kan zijn, dat je deel bent van een netwerk, dat je invloed hebt, heel veel invloed.’

Meer lezen?

Donuteconomie, in zeven stappen naar een economie voor de 21eeeuw (2017, uitgeverij Nieuw Amsterdam).

 

Wat is donuteconomie?

Kate Raworth pleit in Donuteconomie voor een evenwicht waarin de economie balanceert in ‘het deeg’ van de donut. De buitenste rand overschrijden (de ecologische bovengrens) tast de planeet aan, de binnenste rand onder druk zetten (de sociale ondergrens) gaat ten koste van de meest kwetsbare gemeenschappen. Kort gezegd gooit Raworth verschillende basisprincipes van de klassieke economie helemaal om, waaronder het volgens haar ‘onhoudbare model’ van noodzakelijke groei van het bruto binnenlands product en het ‘achterhaalde beeld’ van de homo economicus (met dollartekens in de ogen). Raworth pleit voor een nieuwe economie die voorziet in de behoeften van iedereen en rekening houdt met de uiterste mogelijkheden van de planeet en de natuurlijke hulpbronnen.

Zelf noemt ze haar donut ‘een kompas voor de 21e-eeuw’ waarmee ze tevens aanduidt dat het model een beginpunt is dat open staat voor verdere aanvulling en interpretatie. Net daarom reist ze meer dan een jaar na de publicatie van haar boek nog steeds de wereld af naar plekken waar ze de interesse van mensen heeft gewekt om ‘deze energie te benutten en verder te bouwen aan een wereld die zich voor iedereen binnen de veilige en rechtvaardige ruimte van de donut zou kunnen afspelen.’

Het boek schetst zeven stappen naar een 21e-eeuwse economie, maar begin 2019 organiseert ze een wedstrijd voor studenten met de vraag om een achtste stap te bedenken. ‘Ik wil dat het donutverhaal openblijft, dat het een dynamisch proces is.’