‘Mijn partner heeft psychische klachten’                                                                  

‘Partners hebben vaak de wens uit de onprettige situatie te ontsnappen. Wil ik dit wel? Hoe lang wil ik dit? Meestal gaat men niet weg van de persoon, maar van de ziekte’
Ingrid Schoen, communicatietrainer en auteur

Specifieke noden

‘Wie samenleeft met of nauw betrokken is bij het leven van een psychisch kwetsbaar iemand, stelt zich regelmatig vragen waar geen pasklaar antwoord op bestaat’, zegt ook Sophie Cuypers, communicatieverantwoordelijke van Similes, de organisatie van en voor familie van mensen met een psychische kwetsbaarheid. ‘Daarom is het belangrijk dat partners lotgenoten ontmoeten. Het helpt enorm om je te herkennen in verhalen van andere partners, het geeft troost dat je niet de enige bent die iets dergelijks moet doorstaan en je kan elkaar advies geven.’ Bijkomend probleem is dat partners vaak nood hebben aan een gesprek met de (behandelende) psychiater of psycholoog van hun partner en dat niet altijd als evident wordt beschouwd: ‘Uiteindelijk beschikken zij toch ook over belangrijke informatie waar de psychiater of psycholoog kan op verder bouwen,’ zegt Cuypers, ‘en bij een opname hebben zij overleg nodig met de zorgverleners. Er moet niet alleen overleg zijn met de psychisch kwetsbare persoon, ook de partner heeft zelf hulp nodig om alles een plaats te kunnen geven. Een gesprek met een psycholoog over de situatie helpt in het verwerkingsproces.’ Ook Ingrid Schoen en Mirjam van Pagée herkennen dit probleem en geven partners in hun boekdan ook handvaten om wel aan tafel te komen met hulpverlening.

Een ander thema is dat het gebruik van medicatie door een partner met psychische klachten, vaak effecten heeft op de relatie. De partner wordt bijvoorbeeld ‘vlakker’, of heeft minder energie, of de medicatie heeft invloed op het seksleven. ‘Mannen kunnen problemen krijgen met presteren, vrouwen kunnen verlies van libido ervaren’, zegt Ingrid Schoen. ‘De medicatie werkt dan goed voor de stemming, maar het seksuele leven is weg of anders. Het is belangrijk om dan samen het gesprek te voeren. Misschien kan je intimiteit op een andere manier vormgeven?’ Ook het afbouwen of wijzigen van medicatie heeft een grote impact, kan veel energie vragen en niet prettig voelen. Daarbij komt dat een middel nooit onmiddellijk werkt, het vraagt tijd. Partners ervaren de effecten van medicatie ook verschillend. ‘Mijn partner bouwde af en zei meer gevoel te ervaren, maar ik zag vooral dat hij zich afsloot en terugtrok. Ik had meer het gevoel dat hij ‘uit’ stond, hij vond net dat hij meer ‘aan’ stond omdat er minder een waas lag over zijn beleving.’Om hier het gesprek over te voeren, oppert Ingrid dat het bijhouden van een dagboek kan helpen. In plaats van meteen feedback te geven in situaties die zich daar misschien niet toe lenen, kan je de dingen opschrijven en achteraf bespreken. Soms is een beetje afstand nodig om weer overzicht te krijgen.