Waarom wil een jonge man dood?

Zijn er dan geen therapieën die geschikt zijn voor mannen?

NV: ‘Zelf heb ik geëxperimenteerd met MDMA (een synthetische drug die vaak gebruikt wordt in de psychotherapie). Met één pil kom je veel dichter bij je gevoel dan met tien gesprekken. Je schakelt je ratio helemaal uit, alleen gevoel blijft over. Je moet dit natuurlijk doen in een veilige omgeving en onder begeleiding. Verder heb ik veel gehad aan familieopstellingen. De eerste keer was het in groep, de tweede keer deed ik het alleen, met briefjes. Het voordeel is dat je niet veel moet praten. Het draait om systemen en patronen vinden in je familie. Plots doorzag ik alles: natuurlijk had mijn grootvader invloed op mijn vaders denken en uiteraard speelde de Indonesische kampgeschiedenis van mijn moeder een rol in haar ontwikkeling. Mannen houden van systemen en deze techniek kan je veel inzicht geven.’

Wat kan je doen als je partner met een depressie worstelt?

NV: ‘Maak eerst en vooral duidelijk dat een depressie een ziekte is waarvoor ze zich niet hoeven te schamen. Je bént het niet, maar je hébt het. Verder moet je de goede vragen stellen. Ik heb een lijstje opgenomen in mijn boek (zie kader). Vraag niet “hou je nog van me” maar peil eens naar “weet je zeker dat je vader van je houdt”. Laat je partner dieper ingaan op de relevante vragen en er iets mee doen. Dit kan hem veel verder brengen. Preventief moet je als vrouw aanvaarden dat mannen en vrouwen, gemiddeld genomen, iets anders zoeken in het leven. Vrouwen zoeken verbinding, mannen vrijheid. Accepteer dat dit is hoe we zijn. Natuurlijk is dit een veralgemening, maar veel conflicten tussen mannen en vrouwen draaien hierrond. Begrijp bijvoorbeeld dat je man een weekendje weg wil en maak je geen zorgen als hij je dan amper mist. Dat aanvaarden zorgt voor veel minder stress in een relatie.

Daarnaast moet je bij een depressie natuurlijk op zoek gaan naar professionele hulp. Hiervoor moeten mannen de schaamte opzijzetten. Vrouwen gooien hun problemen er veel sneller uit terwijl een man met twee gespalkte benen komt werken en nog alleen de trap op klimt.’

Hoe hebben de dood van David, het schrijfproces en het bijhorende zelfonderzoek jou veranderd?

NV: ‘Ik kijk nog minder zwart-wit naar de wereld. Ik zie geen winnaars en losers meer maar mannen die het goede willen doen. Het heeft me milder gestemd. Mijn geest is ook veel scherper nu. Ik merk het meteen op als iemand zichzelf te kort doet of zijn eigen geluk niet serieus neemt en dat leidt wel eens tot mooie gesprekken. Als ik naar mijn zoon kijk, zie ik wel dat die mannelijke drang naar vrijheid erin blijft zitten. Ook hij kan moeilijk zijn kwetsbaarheid tonen. En ik heb er zelf ook moeite mee, maar ik ben me er ten minste al van bewust.

Het schrijven van het boek heeft me bovendien doen beseffen dat je een doel nodig hebt om te leven met voldoening. Falen bestaat niet als je het goede probeert te doen. Als je bovendien iets kan doen dat belangrijk is, dat boven jezelf uitstijgt, dan geeft je dat een magisch gevoel.’

Wat heeft het schrijven van dit boek je gebracht?

Nathan Vos: ‘Door er een boek over te schrijven, kreeg de dood van mijn broer betekenis. Ik kon de negatieve energie omzetten in iets waardevols. Hoewel de gesprekken met de weduwen vaak heel emotioneel waren, werkten ze louterend, van twee kanten. We spraken met elkaar als lotgenoten. Aan het onderzoek hield ik dubbele gevoelens over. Enerzijds dacht ik: had ik het maar eerder geweten…, anderzijds ben ik mijn broer er beter door gaan begrijpen. Hoewel ik vaak heb gehuild tijdens het schrijfproces, voelde ik dat de noodzaak om Man o man te schrijven heel groot was. Mijn familie en Davids gezin staan niet te springen om dit persoonlijke boek, maar het thema is te belangrijk om het te verzwijgen. Als ik met dit boek één zelfmoord kan voorkomen, dan heeft het al zin gehad.’

Meer lezen: Man o man, denk niet dat je faalt, je doet wat je kan, Nathan Vos (Nigh & Van Ditmar, 2017)