Wees je brein te slim af

‘Een vluchtmisdrijf is ons reptielenbrein in actie: zonder ook maar één moment na te denken over de gevolgen van je daad vlucht je weg van een situatie die je als gevaarlijk percipieert’

Schrikken voor een spin of woedend worden omdat auto voor je tergend traag rijdt, zijn dat ook reacties van ons reptielenbrein?

L.S.: ‘Nee, hier worden we als het ware gegijzeld door de amygdala, een deel van ons zoogdierenbrein. De amygdala legt verbanden tussen informatie die binnenkomt in het brein, koppelt die informatie aan woede of angst en zet je aan tot onmiddellijke actie. Je kan de amygdala vergelijken met de man in het kraaiennest van een piratenschip, voortdurend op de uitkijk om bij het minste teken van gevaar te reageren. Zelfs zonder de kapitein – onze ratio – te raadplegen.

Een amygdalagijzeling zorgt ervoor dat je in situaties terechtkomt waarin je overdreven heftig en emotioneel reageert, zonder enige remming. Je bent verlamd van schrik of je ontploft van woede. Terwijl het in wezen niet nodig is om bang te zijn voor een spin; dat beest doet je niks. En die traag rijdende chauffeur had je ook voorzichtig kunnen voorbijsteken, zonder boos te worden.’

Vanwaar dan die reactie?

L.S.: ‘In normale omstandigheden komt informatie binnen via het reptielenbrein, die ze vervolgens doorstuurt naar het mensenbrein. Hier wordt de prikkel gewikt en gewogen, zodat je rationeel kan reageren. Maar soms is die weg afgesloten en gaan signalen direct naar ons zoogdierenbrein, met een impulsieve, emotionele reactie tot gevolg. Pas minuten later kom je weer bij zinnen en realiseer je je dat al die emoties niet nodig waren.

Honderdduizenden jaren geleden, toen we dagelijks het risico liepen om hongerige en bloeddorstige beesten tegen te komen, was deze reactie ongetwijfeld nuttig. Vandaag niet meer. Maar we komen wel nog respectloze collega’s tegen, of bazen die ons een uitbrander geven, of mensen die ons negeren of neerbuigend behandelen.’

>> Oeps, zijn we dan niet zo rationeel als we zouden denken? >>>