Draag jij het trauma van je grootouders?
Zijn stressreacties die ons leven bepalen altijd het gevolg van een eigen ervaring? Of kan het zijn dat we trauma’s erven van onze voorouders? ‘Mijn ervaring en wetenschappelijk onderzoek wijzen op dat laatste’, zegt de Amerikaanse therapeut Mark Wolynn die al meer dan twintig jaar rond dat thema werkt. Hij bracht er onlangs een boek over uit: It didn’t start with you.
Tekst Anne Wislez – Foto Shutterstock
‘Het inzicht dat een bepaald gevoel of een bepaalde neiging niet van jou is, maar een herhaling van de neiging of het gevoel van iemand anders, is dikwijls een enorme eyeopener’
Jesse kwam naar Mark Wolynn toe omdat hij al een jaar lang geen enkele nacht had kunnen doorslapen. Nauwelijks twintig zag hij er minstens tien jaar ouder uit. De kringen rond zijn ogen en zijn doffe blik verraadden zijn uitputting. Het afgelopen jaar had Jesse drie artsen, twee psychologen, een slaapkliniek en een naturopaat opgezocht. Geen van hen had hem wezenlijk inzicht en echte hulp kunnen bieden. Hij was aan het eind van zijn Latijn. Toen Wolynn hem vroeg wat hem mogelijk uit zijn slaap kon houden, schudde hij zijn hoofd. Geen idee. Hij had altijd goed kunnen slapen. Tot hij, één dag na zijn negentiende verjaardag, wakker werd om 3u30. Hij had het ijskoud, bibberde zich te pletter en kon zichzelf met de beste wil van de wereld niet meer warm krijgen. Er overviel hem die nacht ook een vreemde angst die hij nooit eerder had ervaren. Het gevoel dat hem iets afschuwelijks zou overkomen als hij in slaap zou vallen.
Als ik nu inslaap, word ik nooit meer wakker. Het moment dat hij dreigde weg te dommelen, schrok hij weer wakker. De volgende nacht hetzelfde, en de nacht daarna ook. Zo was zijn slapeloosheid ingetreden. Ook al wist hij dat zijn angst irrationeel was, hij kreeg hem niet weg. Geraakt door de woorden “ijskoud”, “negentiende verjaardag” en “in slaap vallen”, begon Wolynn hem vragen te stellen over zijn familiegeschiedenis. Of er iémand in de familie ooit een trauma had ervaren waarbij de gegevens ijskoud, in slaap vallen of negentien een rol hadden gespeeld. Zo ontdekte Jesse via zijn moeder dat de oudste broer van zijn vader – een oom van wiens bestaan Jesse niet eens afwist – op negentienjarige leeftijd doodgevroren was toen hij elektriciteitskabels controleerde tijdens een storm ergens in het noordwesten van Canada. Hij werd met zijn gezicht in de sneeuw teruggevonden. Zijn dood was zo’n schok voor zijn gezinsleden dat zijn naam nooit meer uitgesproken werd. Drie decennia later herleefde Jesse onbewust aspecten van zijn ooms dood. Voor oom Colin was in slaap vallen synoniem aan sterven. Om een of andere vreemde reden voelde Jesse precies hetzelfde.
