Vasthouden heeft zo zijn voordelen. Iets blijft wat langer bij je. Tot je ontdekt dat wat je vastklampt, je eigenlijk geen deugd doet. Té veel belang hechten aan zaken maakt ons zwaarmoedig en lichtgeraakt, zegt John Parkin in zijn boek Fuck it, het is wat het is. Hij pleit er dan ook voor om wat vaker foert te zeggen. Dat proces gaat in drie stappen.
Tekst: Anne Wislez – Beeld: Shutterstock
‘Foert leren zeggen brengt wat meer ontspanning, plezier, spontaniteit, openheid, zorgeloosheid, positiviteit, moed en luchthartigheid in ons leven. Waar wachten we op?’ – John Parkin
Waarom houden we zo hardnekkig aan iets vast? Omdat we het belangrijk vinden. Dat maakt dat we ons eraan gaan hechten, of er zelfs zwaar aan gaan tillen, zegt trainer John C. Parkin, die samen met zijn vrouw al tien jaar loslaat-trainingen geeft in Italië. Centraal in zijn werk staat het gegeven fuck it, of foert. Het ultieme loslaten. ‘Ergens zwaar aan tillen kan ons ernstig maken, te ambitieus, te oordelend, opvliegend, lichtgeraakt, bang om fouten te maken, gevoelig voor wat anderen zouden kunnen denken’, merkt hij op in zijn boek Fuck it, het is wat het is.
Een beetje meer ‘foert’ zeggen tegen zaken die o zo belangrijk lijken, maar het in feite niet (hoeven te) zijn, zal het omgekeerde in je leven brengen: meer ontspanning, plezier, spontaniteit, openheid, zorgeloosheid, positiviteit, moed en luchthartigheid. Om dat te bewerkstelligen ontwikkelde hij een loslaat-strategie die hij aankleedt als een game met levels. Je kan dus pas over naar het volgend level als je het eerste hebt geïntegreerd. Hier gaan we: level één.
LEVEL 1: Ik kan pas rustig zijn, als…
Met andere woorden: ‘Ik kan niet loslaten, want ik vind het te belangrijk’
We jagen dingen na omdat ze ons een bepaald gevoel geven. Een kick, een gevoel van welbevinden, van rust, van erbij te horen … Als we ze nog missen, denken we dat we ons pas ‘goed’ zullen voelen als we het hebben. Bij elk van ons is dat een andere combinatie van dingen. ‘Ik ga me pas goed voelen als ik op vakantie ben, die schoenen heb, die partner aan de haak heb geslagen, mijn kinderen het huis uit zijn, ik die 5 kilo kwijt ben, de ruzie heb bijgelegd met die vriend, mijn vader me erkent’, enzovoort. En in het verlengde daarvan: die schoenen, partner, mijn slanke lijn of het oordeel van mijn vader loslaten kan ik dus niet, want zij zijn de voorwaarde om me goed te voelen.
Op zich is het niet zo gek dat we ons pas goed voelen als er aan bepaalde basisvoorwaarden wordt voldaan. Maar naast een dak boven ons hoofd, eten om ons te voeden, voldoende geld om te leven, een goede gezondheid, fijne relaties … willen we ook succes. En een huis zoals in de boekskes. En de beste e-fiets. En het leukste kind. En veel geld. En ook: het werk achter de rug, de verbouwing gedaan, het huis opgeruimd, die kwaal genezen, de pensioenrust bereikt … En van daaruit ook graag een duurzame wereld, een betrouwbare regering, en, en … Het lijstje voorwaarden blijkt oneindig. Meer nog: heel onze economie en prestatiemaatschappij zijn erop gericht om ons fictieve voorwaarden op te dringen voor ons geluk. Wees dit mechanisme dus te slim af.
De realiteit toont zich in drie lagen, stelt Parkin. Eén: er zijn dingen die jij volledig kan beheersen: of je nu die grijze of die rode jurk aandoet op dat feestje, bijvoorbeeld (zeker als beide in je kast hangen). Twee: andere zaken kan je niet 100% bepalen, maar wel mee beïnvloeden, bijvoorbeeld of je moeder blij zal zijn met het verrassingsfeest dat je voor haar georganiseerd hebt. Drie: er zijn zaken waar je geen controle noch invloed over hebt, maar wel bezorgd om kan zijn, bijvoorbeeld een aardbeving in Indonesië.
Om meer rust te vinden zouden we ons vooral moeten bekommeren om laag 1.
>>> VRAAG: Wat zijn voor jou de voorwaarden om je rustig en goed in je vel te voelen? ‘Ik voel me pas goed als …’ (vul aan, dat kunnen kleine, grote of zelfs wereldomvattende dingen zijn). Zet er telkens naast of je er controle, invloed of geen van beide over kan hebben.
En wat is stap 2? Lees verder >>>
‘Je denkt dat je je pas goed gaat voelen als je iets bemachtigd of losgelaten hebt? Roep dan het goede gevoel op, los van deze voorwaarden, en ze worden van slag een pak onbelangrijker’ – John Parkin
LEVEL 2: Ik kan NU rust vinden…
Met andere woorden: ‘Ik leer zaken minder belangrijk vinden en een beetje loslaten, waardoor ik me minder druk maak’
‘We maken een grote stap in het leven wanneer we inzien dat het belangrijker is te ontdekken wat we willen voelendan wat we willen doen’, zegt John Parkin. En dat is een sleutelgegeven in zijn game. Welk gevoel denk je te hebben als aan al die voorwaarden uit je lijstje voldaan zijn? Wil je je geliefd voelen? Wil je je ontspannen voelen, geslaagd, veilig? De opdracht is om je nu – op dit eigenste moment – al geliefd, ontspannen, geslaagd of veilig te voélen, los van voorwaarden en omstandigheden. Parkin: ‘Als rust in jezelf vinden jouw doel is, dan schuilt er veel kracht in het schitterende besef dat je die rust in jezelf misschien wel op dit momentkan vinden.’
Heel waarschijnlijk draait je lijstje voorwaarden niet om levensbedreigende situaties, zoals een vuur dat op het punt staat je te verzwelgen. In dat geval is de gedachte: ik zal me pas veilig voelen als het vuur gedoofd is, een terechte wens die je niet zomaar loslaat. Maar meestal jagen we ons vooral op over zaken die ons op dat moment niet letterlijk fysiek bedreigen, maar ons wel in ons hoofd bezwaren. In dat geval is het belangrijk te leren ontspannen en de aandacht af te buigen naar het gewenste gevoel dat je wilt ervaren.
Een gevoel van rust, vrede, succes of veiligheid oproepen is niet zo snel gedaan. Om dat te kunnen moet je misschien wel wat obstakels overwinnen. Misschien weet je eigenlijk helemaal niet zo goed hoe je je voelt. Daarvoor moet je je aandacht, in plaats van naar de wereld rondom je, richten naar binnen toe, sensaties leren waarnemen, ze leren benoemen als prettig of onprettig …
Het gevoel van spanning en ontspanning kan je beter leren waarnemen door bijvoorbeeld bewust je vuisten (en andere spieren) te spannen en dan weer te lossen. Om meer innerlijke rust te vinden, is het ook goed om als een waarnemer naar je gevoelens te leren kijken, vanuit een zekere neutraliteit en een gevoel van nieuwsgierigheid (‘hm, dat is interessant’). Zo leer je geleidelijk aan minder zwaar te tillen aan de situatie die je belast.
Parkins favoriete manier om rust en welbehagen te ontwikkelen, is geregeld even het hoofd leeg te maken bij een kop thee. Zet de telefoon uit en keer je aandacht naar binnen zonder oordeel. Waardeer jezelf en wat er is op dat moment. Leren mediteren gaat een stap verder, maar is geen overbodige luxe in het loslaat-verhaal: regelmatige meditatie leidt namelijk tot het krimpen van de amygdala, het vecht- en vluchtgebied in de hersenen, en het sterker ontwikkelen van onze prefrontale cortex die ons aanzet tot bewustwording en besluitvorming, geeft hij nog mee.
>>> VRAAG: Welk gevoel wil je precies voelen? Waar ben je diep vanbinnen naar op zoek? Doe ontspanningsoefeningen en roep het gevoel van rust en zelfwaardering van binnenuit op. Een therapeut kan hierbij helpen.
En stap 3? Lees verder >>>
‘De diepste rust zit erin te weten dat je zaken kan loslaten, en tegelijk te aanvaarden dat je soms tochbezorgd, gestrest, opvliegend of uit balans kan zijn’ – John Parkin
LEVEL 3: Ik vind nu geen rust, so be it
Met andere woorden: ‘Ik weet nu hoe ik rust kan vinden, maar ik aanvaard dat ik me soms toch druk maak’
Als het je lukt om een gevoel van rust of zelfliefde op te roepen, komt er altijd wel iets langs dat het toch weer verstoort. Een vervelende gedachte, pijn in je lijf, een Facebook-bericht van een vriend(in) die het zoveel beter doet. En zo komen we bij level 3, dat overigens pas écht te vatten is als we de twee andere levels werkelijk onder de knie hebben. Level 3 is het niveau waarin je beseft dat er geen perfect leven of een perfecte toestand is, maar dat de diepste rust erin zit te aanvaarden dat je soms ookgestrest, opvliegend, ongeduldig of uit balans kan zijn.
Natuurlijk is het goed om niet té veel belang te hechten aan zaken waar je geen controle of invloed over hebt en om die los te laten (level 1) en ook rust te vinden als die zaken nog niet in orde zijn, waardoor ze prompt minder belangrijk worden (level 2). Maar tegelijk is het ook zeer oké om ons af en toe druk te maken om onbelangrijke dingen. Waarom? Gewoon omdat het leven zo in elkaar steekt. En dat geldt ook voor alle andere zaken die zogenaamd (en ook werkelijk) erg belangrijk zijn, zoals positiviteit. Of lief zijn. Authentiek zijn. Geduldig zijn. Ook daar: fuck it, als het niet lukt!
‘Aan de ene kant is het natuurlijk beter om positief en optimistisch te zijn, dan negatief en pessimistisch, en is het beter om je in level 2 te bevinden dan in level 1’, zegt John Parkin. ‘Maar aan de andere kant is het volkomen natuurlijk om af en toe negatief en pessimistisch te zijn, en het laatste wat je wilt is iets onderdrukken wat volkomen natuurlijk is.’ Het derde level betekent dat je jezelf kan nemen zoals je werkelijk bent, zonder oordeel. Geef dus maar toe aan dat innerlijk gemopper of die vloek achter het stuur en laat dat schuldgevoel varen. ‘Het is gewoon eerlijker en echter’, zegt Parkin. Je bent niet authentiek als je niet toegeeft dat je soms niet-authentiek bent. Wind je er dus niet over op.
En als ook dat niet onmiddellijk lukt? Ach, fuck itgewoon. Foert ermee. Of neem een kop thee.
Meer lezen?
Fuck it! Het is wat het is, John C. Parkin (Kosmos, 2018)
