Problemen met slapen, hoe ga je ermee om?

Tien à twintig procent van de Belgen lijdt aan slapeloosheid. Minstens een op de drie slaapt te weinig. Dat maakt dat we met veel zijn om gemiddeld maar zes à zeven uur slapen per nacht, terwijl we als werkende mens zeven à negen uur nodig hebben.

Een op de drie Belgen slaapt slecht of te weinig. Dat gaat niet altijd over slapeloosheid – niet in slaap geraken, niet kunnen doorslapen of te vroeg wakker worden, met gevolgen op je dagelijkse functioneren – maar het betekent dat je vaker dan je zou willen ’s morgens niet uitgerust bent. Dat kan bijvoorbeeld aan overgewicht liggen, waardoor je last kan hebben van slaapapneu, of aan restless legs, waardoor je slaapkwaliteit verstoord wordt.
‘Over het algemeen nemen slaapproblemen door slapeloosheid en ademhalingsproblemen toe’, signaleert neurologe en slaapexperte Inge Declercq, verbonden aan het UZA. ‘En daar zijn allerlei oorzaken voor: van psychische problemen, over piekergedrag of te veel stress, tot ongezonde eetgewoonten of een slechte slaaphygiëne.’

Wat als je moeilijk inslaapt?

Inge Declercq: ‘Dat iemand moeilijk inslaapt, kan vele oorzaken hebben maar verrassend genoeg blijkt een van de veel voorkomende redenen dat mensen te vroeg naar bed gaan. Ze kruipen er vroeg in omdat ze moe zijn en vroeg op moeten. Alleen zorgt hun bioritme ervoor dat de melatonineproductie dan nog niet voldoende in gang gezet is om hun slaapsysteem aan te zetten. Die mensen hebben dus geen echt inslaapprobleem, maar een ritmeprobleem.’

Vermoeidheid is niet hetzelfde als slaperigheid?

ID: ‘Inderdaad. Als je slaperig bent, kan je niet wakker blijven: je gaat geeuwen, je ogen vallen toe, … Dat is voor de meeste mensen het signaal dat ze naar bed moeten. Moeheid is iets anders. Als je moe bent, voel je je energieloos. Je komt van je werk en wil in je zetel ploffen. Of kinderen zijn suf na twee uur les volgen en kunnen zich niet meer concentreren. Zij moeten dan niet naar bed, maar juist naar buiten, spelen, bewegen … Moe zijn vraagt om herbronning. ’s Avonds kan je dus beter even ontspannen tot je je echt slaperig voelt. Moe in bed gaan liggen lokt geen slaperigheid uit.’

Je gsm meenemen naar bed om nog wat te scrollen is uit den boze?

ID: ‘Het blauwe licht van gsm’s, tablets en computers heeft een remmende invloed op de melatonineproductie. Laatst op een congres hoorde ik nog dat zelfs twee minuten naar je scherm kijken ’s avonds al impact kan hebben. Er bestaan tegenwoordig brillen met een blauwfilter die daar een positieve invloed op hebben, maar we hoeven ons eigenlijk geen dure technologie aan te schaffen. Slimmer is om ons bewust te zijn van ons natuurlijk waak-slaapritme en dat actief te ondersteunen door juist slaap-waakgedrag. Niet iedereen is overigens even gevoelig voor blauw licht – late vogels blijken daar doorgaans gevoeliger voor te zijn dan anderen. Wel is het uit onderzoek gebleken dat schermpjes – zelfs tv – mijden twee uur voor het slapengaan bijdraagt tot een veel betere slaap.’

Waar kan melatonine helpen?

ID: ‘Schadelijk is melatonine waarschijnlijk niet. Enerzijds weten we dat het lichaamseigen melatoninemechanisme te complex is om na te bootsen met een pil. Anderzijds schrijven slaapexperts een heel lage dosis melatonine vaak met succes voor aan mensen wier ritme erg verlaat is en die om allerlei redenen zoals nachtshiften of laat studeren niet vroeg kunnen inslapen. Ook helpt melatonine bij een jetlag als je naar het oosten reist. Er zijn studies die aangeven dat de slaap door melatonine ook echt verbetert. Maar melatonine is zeker geen slaapmiddel, de juiste timing om het in te nemen is belangrijk en ik raad zeker af het op eigen houtje te nemen. Roep altijd advies in van een arts.’

Wat helpt het best tegen slapeloosheid?

ID: ‘Ik ben tegen slaapmiddelen, want er zijn te veel nevenwerkingen en risico’s aan verbonden. Ze kunnen uitzonderlijk tijdelijk helpen, maar zijn geen oplossing. Slapeloosheid is complex en heeft andere oorzaken, zoals trauma’s, te veel stress en zorgen, verkeerde eetgewoontes, een slechte slaaphygiëne. Dat kan een pil niet oplossen. Je pakt best de onderliggende oorzaken aan die je uit je slaap houden, of je start met slaaptherapie.’

Hoe werkt melatonine?

Melatonine is een hormoon dat ons brein aanmaakt om het slaapsysteem in gang te zetten. Overdag maken we geen melatonine aan. Pas ’s avonds, twee uur voor onze ideale slaaptijd, komt de hormoonproductie op gang, waardoor we slaperig worden. Die timing wordt bepaald door onze centrale klok, een kleine kern in onze hersenen die heel wat lichamelijke processen aandrijft. Die klok wordt ook bijgestuurd door externe factoren, zoals licht en donker. Hoe meer licht we ’s avonds krijgen, hoe meer de melatonineproductie wordt onderdrukt. Hoe donkerder het om ons heen wordt, hoe meer we die natuurlijke productie zijn werk kunnen laten doen.

Vermoeid? Melatonine nodig?

Kies Bio-Melatonine Complex van Pharma Nord, te nemen vlak voor het slapen gaan en laat het smelten onder de tong. Verkrijgbaar in uw apotheek in verpakkingen van 60 tabletten voor sublinguaal gebruik. Adviesprijs € 9,95. Vraag de nationale referentie-code CNK 3383-858 aan.

Wil je een gratis doos ontvangen? Neem hier deel aan onze quiz (aanbieding geldig tot 03/2020)

Dit artikel kon gerealiseerd worden in samenwerking met Pharma Nord.
www.pharmanord.be