47°C in de schaduw

Vorig jaar deze tijd liepen mijn vriend en ik door het Spaanse Toledo. Niets opzienbarends zou je denken, zij het dat het 47°C was. Bijna 50. Hoe we nog konden rondlopen, is me achteraf gezien een raadsel. Ik vermoed dat we eerder kropen, of door de straten dreven op het laagje zweet tussen onze voeten en onze teenslippers. En toch lukte het wonderwel. Je moet je overgeven aan het moment. Langzaam lopen. Veel water drinken. En af en toe een koele(re) kathedraal invluchten. Meer kan je niet doen. Je hoofd koel houden in de zomerhitte is een kwestie van diep in en uit te blijven ademen, goed naar je lichaam te luisteren en bij jezelf te blijven.

En eigenlijk geldt dit voor elke situatie waarin de stress even acuut toeslaat, besef ik bij het doornemen van ons dossier (‘Hou je hoofd koel’). Zo’n twintig jaar geleden nam ik voor het eerst deel aan een zweethutceremonie, als research voor een televisieprogramma waarvoor ik werkte. De pikdonkere hut werd steeds heter dankzij stenen die in de vlammen waren opgewarmd. Bij elke ronde kwamen er stenen bij en telkens dacht ik oprecht: meer kan ik niet aan. En toch, we haalden het. Allemaal bleven we tot het einde in de hut, vier rondes van een halfuur lang.

We kunnen meer aan dan we denken, besef ik op zo’n moment. En dat is goed om te weten, want het leven haalt ons soms onverwacht uit onze comfortzone en dan kan de paniek wel eens toeslaan. Het helpt in zulke situaties om al wat getraind te zijn in ongemak, begrijp ik als ik Mark Burg lees op p. 96 in ons dossier. Burg organiseert extreme survivaltochten, maar ook urban survivals, waarin hij mensen aanleert om te gaan met mogelijke rampen in een stad – zoals een grote elektriciteitspanne, een kernramp, droogte. ‘Survival gaat over loslaten en terug tot jezelf komen’, zegt hij. ‘De moderne mens is volledig afhankelijk van zijn gps als hij zijn weg moet vinden. Door met kaart en kompas aan de slag te gaan leer je opnieuw zelf het heft in eigen handen te nemen en vergroot je je zelfredzaamheid.’ Tijdens tochten merkt hij hoe met name jongeren het contact met hun omgeving kwijt zijn en dat betreurt hij. In onze hoogtechnologische samenleving lijkt het soms alsof alle handelingen ons één voor één ontnomen worden. Zo gaat de koffer van onze wagen toe met een druk op de knop. ‘Laat ons dat toch zelf blijven doen!’, spoort Mark Burg aan, en we kunnen hem geen ongelijk geven. Je eigen menselijke, fysieke, intuïtieve en mentale vaardigheden blijven trainen is geen overbodige luxe in een wereld die langzaam maar zeker overgenomen wordt door technologie.

Eenzelfde geluid horen we ook bij psychologe Elke Geraerts, die aanraadt om de oprukkende artificiële intelligentie bewust te blijven compenseren met onze eigen menselijke authentieke intelligentie. Dat houdt ook in: boven een vervelende situatie kunnen uitstijgen en een helikopterview innemen zodat je niet in een tunnelvisie blijft hangen maar het grotere plaatje blijft zien. Bovendien kan je je ook trainen in de controle loslaten en meebewegen met onverwachte wendingen. Expect the unexpected, concludeert dan ook Sarah Knight, auteur van Calm the F*ck Down, die haar leven in de Caraïben een prima leerschool vindt om te leren omgaan met dingen die anders lopen dan voorzien. En ook je eigen vakantie (en in uitbreiding leven) kan daar perfect voor dienen. Kan je nog gelaten wachten op een bus die niet op tijd is, ook al word je ergens verwacht? Kan je rustig blijven als je de weg kwijt bent in een bos en je gsm platligt? Ga je niet meteen oververhit aan de balie van het hotel van je oren maken als je kamer niet helemaal overeenkomt met het plaatje in de brochure? Hm, lukt het nog niet helemaal…? Niet erg. Het valt te trainen. Inhale. Exhale. Inhale. Exhale. En nu nog 99 keer. Het komt wel goed. De zomer is nog lang. 😉

Anne Wislez is hoofdredacteur van Psychologies magazine

Foto: Carmen De Vos

De nieuwe Psychologies met het dossier ‘Hou je hoofd koel’ ligt op 12 juli in de winkel.