Fredo De Smet waakt over technologie ten dienste van de mens

 ‘Hoe belangrijk technologie ook wordt, de mens moet centraal blijven staan’

Opiniemaker Fredo De Smet denkt bij adviesbureau Gent M na over de impact van technologie op ons leven en schreef een handleiding voor digitale humanisten. Het is kunst om snel nieuwe vaardigheden te leren, zodat de mens de controle blijft behouden over de technologie en niet omgekeerd.

Tekst: Katrien Elen 

Fredo De Smet: ‘De opmars van de technologie zorgt voor verwarring. Enerzijds wordt veel technologie ontwikkeld vanuit een hoopvolle en emancipatorische gedachte. Anderzijds heerst het gevoel dat al die machines ten dienste staan van het systeem en niet van de mens. Ergens tussenin zijn we het spoor bijster geraakt. Digitale humanisten denken daarom na over hoe we met technologie moeten omgaan die slimmer is dan de mens en die veel sneller evolueert dan wij ooit zullen doen. Volgens hen moeten we onszelf in vraag durven stellen en nieuwe vaardigheden leren.

Het is niet de eerste keer in de geschiedenis dat we de controle zijn verloren over de machines die we zelf hebben ontwikkeld. Het gebeurde al tijdens de industriële revolutie, maar nu vindt het plaats op een andere schaal. We produceren meer data dan we kunnen controleren. Artificiële intelligentie inzetten om die data te verwerken, is bedreigend en bevrijdend tegelijk. Toegegeven, het is de-humaniserend om intelligentie te gaan outsourcen maar als we de technologie kunnen inzetten om alle papers rond kankeronderzoek te verwerken en zo een stap verder te komen in de genezing van ziektes, dan is dat toch humaniserend?

Een belangrijke vaardigheid voor digitale humanisten is ‘leren om te leren’. De technologie maakt van ons eeuwige beginnelingen. Als je snel nieuwe vaardigheden kan aanleren, hoeven loketbedienden het bijvoorbeeld niet als een bedreiging te zien dat loketten worden vervangen door automaten. Maar hoe belangrijk technologie ook wordt, ik geloof wel dat de mens centraal moet blijven staan. Technologie moet het leven van de mens beter maken. Ik hoop daarom heel erg dat technologie de mens kan ontlasten van alle jobs die ze niet graag doen. Een job tegen je zin doen, dat is pas inhumaan.

In mijn eigen leven herken ik dezelfde worsteling. Mijn smartphone hackt mijn aandacht. Als digitale humanist moet ik mijn aandacht opnieuw naar waarde schatten en niet laten bepalen door een systeem. Zelf doe ik dit door me bewuster te zijn van mijn lichaam en te sporten. Verder hou ik mijn smartphone uit mijn slaapkamer. Dit kan ik iedereen aanbevelen: koop een oude wekker! Spotify werkt voor mij dan weer bevrijdend. Vroeger was ik dj. De juiste muziek zoeken was een tijdrovende bezigheid waar ik momenteel geen tijd voor heb. Spotify maakt voor mij keuzes die bij mij passen. Je zou kunnen zeggen: hoe kan je nu aan een machine overlaten waar je ooit zo goed in was. Maar ik wilde een andere richting uit, ik moest het wel loslaten… en heb ik nog steeds toegang tot goede muziek.’

Meer lezen? Artificial stupidity van Fredo De Smet (Lannoo Campus, 2018)